yalan üzerine yahut 400 darbe yahut çavdar tarlasında çocuklar

evet yine afilli bir başlık ve bu afilli başlığın hakkını veremeyecek bir yazı daha. (havalı bir başlık ve ardından o başlığın hakkını vermekten son derece uzak bir yazı; nasıl da bana özgü bir şey bu! ki ben de hep başlangıçlarda iyiyimdir ve asla benden beklenileni veremem. armut dibine düşermiş. bak işte başlığın havasına hiç de uygun olmayan bir atasözü kullandım. gördüğün gibi kâri beklentiyi bu defa çok erken boşa çıkardım. "armut dibine düşermiş" aman ne orijinal bir benzetme) aslında bir önceki yazıyı editleyecektim bugün ama niyeyse içimden gelmedi. evet o yazıyı editlememi bekleyen varsa bu beklentiyi de boşa çıkardım çok şükür.

yalan'ın psikolojik altyapısıyla ilgili söyleyecek bir şeyim yok. aslında var da burada anmak yersiz. yaptığımız başka her şey gibi yalan da başkası olma isteğimizin bir dışavurumudur. (aslında yazı burada bitti, yani yazının özünü bu tespit oluşturuyor. o yüzden zamanı olmayan yahut sıkılan varsa okumayı bırakabilir çünkü şu andan itibaren bu tespitten özge değişik bir şey söylemeyeceğim.) yalan'ı bir fenomen olarak ele aldığımızda (şu an tam bu son satırı okurken aslında bir felsefe olarak varoluşçuluğa yeni bir alan açıldığını bilmelisin ey kâri. felsefe ve edebiyat tarihi açısından son derece özgün bir tespitti parantezden önce okuduğun bu son satır) neyse ne diyordum, ha yalanı bir fenomen olarak ele almaktan bahsediyordum (duy bu sesi heidegger, husserl duy bitirecem sizi bu alemde olm kimse siklemeyecek artık sizi!) yalanı bir fenomen olarak ele aldığımızda; işlev olarak yalanı söyleyen kişinin kendine bu yalan aracılığıyla özel bir alan açmaya çalıştığını görürüz. kişi kendisine yalan söyleme ihtiyacını hasıl ettiren durumdan kurtulmak için yalana başvurduğu anda aslında şunu yapıyordur: kişi kendisini rahatsız eden bir gerçekten "rahatlatan" bir gerçeğe geçebilmek için yeni ve olmayan bir gerçek yaratıyordur. yani kişi yalan söyleyerek, kendi gibi olacağı / olduğu bir gerçeğe olmayan sanal bir gerçek üzerinden geçmeye çalışıyordur. şu halde kişinin söylediği yalan başarılı oldu ve kişi istenmeyen gerçekten istenen gerçeğe geçti. bu ne sayesinde olmuştur? olmayan, uydurulmuş bir gerçek sayesinde. somutlayarak devam edeyim, hasta olmadığı halde; annesine hasta olduğu için okula gitmek istemediğini söyleyen ya da hasta olduğu için (!) idareden izin alıp okuldan gitmek isteyen bir öğrenciyi düşünelim. (dikkatli kâri başlıkta adı geçen eserlerin adının oraya tesadüfen yazılmadığını anladı bile)  bu öğrenci ne yapmak istiyordur? kendisi gibi olamadığı bir andan / mekandan kendisi gibi olabileceği bir ana / mekana geçebilmek için bir "gerçek" uyduruyordur yani yalana başvuruyordur. anne veya okul idarecesinin bu yalana yuttuğunu ve öğrenciye izin verdiğini düşünelim şimdi. öğrenci kendisi gibi olduğu an ve mekandadır artık. peki ama bu öğrenci gerçekten bu anda kendisi midir? evet kendisidir. peki kendisi gibi olabilmeyi neye borçludur bu öğrenci? yalana yani olmayan bir gerçeğe. kendisi olabilmek için olmayan bir şey yaratmaya çalışmak aslında insanın kendisi gibi olmak istediği anlarda bile bir başkası olma çabasının bir tezahürü oluyor. şu halde insan kendisi olmak için olmayan bir şey yaratmak / var etmek zorunda kalabiliyor bazen. bu da olmak istenilene olmayan üzerinden ulaşma çabası. neyse her neyse devamını tezde yazacam merak eden okur. ben aslında şu şiirden bahsedecektim biraz: (ama vazgeçtim)

"Sahi senden mi doğdum anne
Yollar nehirler kuşluk vakitleri dururken
Bir insandan mı doğar bir çocuk

Anne senin yüreğin taş olsa dayanır mı
Kuş olsa çiçek olsa gündüz olsa
Kırılmaz mı acıdan bir sap menekşenin boynu

Bu kez dağlar doğursun beni anne
Sen de ılık bir yağmur ol
Durmadan yağ kanayan yerlerime"