MORIAE
ENCOMIUM
YANİ
DELİLİĞE
ÖVGÜ:
Yüz
dilim, yüz ağzım
Teneke
gibi de bir sesim olsaydı eğer
Sayamadığım
gibi deliliğin çeşitlerini
Sayamazdık
tek tek isimlerini
Van GOGH,
Toplumun intihar ettirdiği.
Van
GOGH’un akıl sağlığından söz edilebilir, o ki hayatı boyunca sadece bir elini
pişirmiş ve bundan başka sol kulağını kesmekten öteye gitmemiştir.
BİR DELİ Mİ VAN GOGH? VE NEDİR
SAHİCİ BİR DELİ?
İnsanın
onurunu yüce bir fikrine karşı davranmaktansa , toplumsal olarak anlaşıldığı
anlamda deli olmayı tercih etmiş insandır.
Böylece, toplumun kurtulmak ya da
kendini korumak istediği herkesi tımarhanelerinde boğazlatılmıştır, bazı ulu
pislikler konusunda kendisiyle suç ortaklığı yapmayı reddetmiş kişiler olarak.
ÇÜNKÜ BİR
DELİ, TOPLUMUN DİNLEMEK İSTEMEMİŞ OLDUĞU VE DAYANILMAZ
gerçekler
söylemesin engellemek istemiş olduğu bir insandır da.
Hayır Van GOGH deli değildi ama
resimleri suda yanan ateşlerdi, atom bombalarıydı, ki görüş açıları o çağda
ortalıyı kasıp kavuran diğer resimlerinden ikinci imparatorluk burjuvazisinin
ve 3. Napoeol’unkilerin olduğu kadar Thirs’in, Gambetta’nın, Felix Faure’un
konformizmini ağır biçimde rahatsız edebilecek nitelikteydi.
Hayalet yoktur tablolarında Van
GOGH’un, hayal yoktur, sanrı yoktur
Öğleden
sonra saat ikideki bir güneşin hakikatidir.
Evet,
hayalet yoktur Van GOGH’un tablolarında, dram yoktur, konu yoktur, hatta derim
ki nesne yoktur, çünkü motifin kendisi
nedir ki?
Bütün
Van GOGH, gizli ve patetik bir tarzda vurulmuş fırça darbesinin biricik
titizliği. Şeylerin sıradan rengi ama öylesine doğru, öylesine severek doğru ki
onun enderliğine varabilecek değerli taş yoktur.
Sadece
ressam Van GOGH daha fazla değil,
Felsefe, mistik, ayin, psişürji yada
litürji yok
tarih, edebiyat, ya da şiir yok,
onun tunç renkli ayçiçekleri
resmedilmişlerdir, ayçiçeği gibi
resmedilmişlerdir, sadece o kadar,
ama doğal halinde bir ayçiçeğini anlamak için, şimdi Van GOGH’a dönülmesi
gereklidir, tıpkı bir, tıpkı doğal
halinde bir fırtınayı
bir fırtınalı gökyüzünü
doğal halinde bir ovayı
anlamak için Van GOGH’a dönülmeden
yapılamayacağı gibi.
Kendi delilliğinin acısından terk
etmemiştir Van GOGH hayatı
Ölümünden iki gün önce, psikiyatr kesilmiş doktor Gachet adını alan ve ölümün dolaysız,
etkin ve yeterli nedeni olan kötü tin’in baskısı altında terk etmiştir.
Van GOGH’un kardeşine yazdığı
mektupları okurken, kesin ve içten inancına vardım, psikiyatr doktor Gachet’in
–ki hem psikiyatr hem de dürüst insan olmak aşağı yukarı imkansızdır- aslında
ressam Von GOGH’tan nefret ettiğini, ve ondan ressam olarak, ama her şeyin
üstünde DAHİ olarak nefret ettiğinin
Van GOGH meczup kuruntusunun o aşamasına gelmişti ki düzensiz durumdaki
düşünce geriye akmaktadır irtifa eden deşarjlar karşısında,
Ve düşünmek, kendini aşındırmak
değildir artık,
ve yoktur artık,
ve
sadece vücut toplamak kalmıştır,
demek
isityorum ki
VÜCUTLAR YIĞMAK
Ve işte böylece ölmüştür Van GOGH
intihar ederek, çünkü artık onu çekememiştir bütün bilincin ittifakı.
Dahası yalnız başına intihar
edilmez
Kimse yalnız olmamıştır doğmak
için
Kimse de yalnız değildir ölmek
için
Ama intihar durumunda, doğaya
karşı kendi hayatından kendini yoksun etme eylemine vücudu karar verdirmek için
bir kötü varlıklar ordusu gereklidir.
Ve inanıyorum ki son ölüm
dakikasında, hep başka biri vardır, bizi kendi hayatımızdan yok-sun bırakmak
için.
İşte böylece Van GOGH kendini
mahkum etti, çünkü yaşamayı bitirmişti
Bu yüzden pişmiş el, sadece ve
sadece kahramanlıktır
Kesilmiş kulak, dolaysız mantık
Ve tekrarlıyorum,
Kötü niyetini amacına ulaştırmak
için
Gece gündüz, ve gitgide daha çok,
yenilmez olanı yiyen
Bir dünyaya bu noktada çenesini
kapamak düşer!!!
Meraklısına
not: Bu yazı
Antonin Artaud’un Van Gogh’un hayatı üzerine yazmış olduğu “Van Gogh, Toplumun
İntihar Ettirdiği” adlı kitaptan çeşitli bölümlerin kitabın şiirsel bütünlüğünü
bozmadan bir araya getirme çabasıyla ortaya çıkmıştır. Bazı yerlere kitabın
aslında olmayan değişiklikler -orijinal anlamı bozmadan tabii ki- yapılmış
olabilir. Yazıdaki satır dizimi de şiirselliğe müdahale etmeme adına korunmaya
çalışıldı.
